Temat mindfulness nie jest obcy fanom nowoczesnej psychologii, która skupia się na dosyć pragmatycznym podejściu do życia. To metoda, która w założeniu ma pomagać w osiąganiu szczęścia, a także skuteczności w życiowych wyzwaniach. Czy technika ta ma jednak rzeczywiście pozytywny wpływ?
Czym jest mindfulness?
„Mindfulness” to inaczej „trening uważności”. Jest to metoda, która przede wszystkim pozwala nam na skuteczną introspekcję. Prowadzi ona do odkrywania bodźców, które są w nas obecne, a których nie jesteśmy do końca świadomi. Najczęściej trening tego typu przybiera formę medytacji. Celem jest skupienie się w pełni na teraźniejszości, aktualnej chwili. Wtedy jesteśmy w stanie wyczulić się na pewne kwestie, które pomagają nam w osiągnięciu szczęścia i opanowaniu własnych emocji.
Od razu widać tutaj duży wpływ wschodnich filozofii – w szczególności buddyzmu. W zasadzie trening uważności wywodzi się właśnie z tego systemu wierzeń, co widać chociażby w samym słowie „mindfulness”, które jest dosłownym tłumaczeniem słowa „sati” pochodzącego z języka palijskiego.
Mindfulness korzysta z różnych metod – w tym bardzo intensywnie z medytacji – jednak niekoniecznie ma nas „otworzyć” na jakieś zjawiska duchowe. Jego celem jest uświadomić nas o procesach, których doświadczamy w zupełnie fizycznym wymiarze. Ze względu na swój charakter mindfulness ma tyle samo wrogów, co zwolenników.
Mindfulness – czy warto zacząć?
Miarą tego, czy coś powinniśmy robić, nie zawsze jest chłodna ocena czy zaczerpnięcie wniosków z badań naukowych. W przypadku mindfulness wydaje się to jednak uzasadnione. Istnieje wiele różnych opracowań, które podkreślają ważną rolę treningu uważności we wspieraniu osób, które nie radzą sobie z wysokim poziomem niepokoju. Wielu z nas ma obecnie problemy z gonitwą myśli, a także z objawami depresyjnymi. Mindfulness może nam pomóc, jednak pamiętajmy, że to jedynie doraźna metoda.
Mindfulness nie jest substytutem terapeuty. Możliwość realizowania treningu na własną rękę, we własnym domu, sprzyja jednak wykorzystaniu tej techniki w roli dodatkowego wsparcia dla osób, które z różnych powodów nie chcą lub nie mogą udać się do gabinetu terapeutycznego – chociażby przez lockdown.
Wróćmy jednak do wcześniejszego pytania – czy warto zacząć? Odpowiedź zależy jednak od zupełnie innego czynnika. Już od dłuższego czasu – co najmniej od lat 60. XX wieku – mamy dostęp do prac naukowych, które udowadniają, że mindfulness może być skuteczny. Najważniejszą rolę gra natomiast stwierdzenie, czy trening uważności będzie konkretny w naszym, konkretnym przypadku.
Mindfulness ze względu na swoją formę jest dość łagodną metodą radzenia sobie z problemami. Nie dokonuje znaczącej zmiany w naszym postrzeganiu w krótkim czasie, a zamiast tego powoli prowadzi do uwrażliwienia na pewne mechanizmy. Przez to bardzo często spotyka się z krytyką ze strony osób, które chcą mieć szybkie efekty niskim wkładem własnym – i tu pojawia się problem.
Czy mindfulness jest dla mnie?
Większość osób może postrzegać mindfulness jako metodę nienaukową, związaną ze ścieżką duchową. Dla wielu są to bardziej „zabobony” niż fakty. Czy jesteśmy w stanie zmienić takie postrzeganie? Oczywiście nie każdy musi stawiać na właśnie taki sposób radzenia sobie ze swoją psychiką. Nasz umysł to niezwykle skomplikowana rzecz. Nie musimy podążać za trendami, takimi jak psychologia pozytywna, jeśli czujemy, że to nie jest coś dla nas. Może skończyć się tak, że poświęcimy więcej zasobów na zastanawianie się nad sensem treningu uważności niż na umożliwienie mu wprowadzenia zmian do naszego życia.
Zdrowie psychiczne, szczególnie w trakcie pandemii, narażone jest na wiele kryzysów. Konieczne jest więc dobranie takiej metody radzenia sobie z nimi, która jest dla nas właściwa. Jeśli czujesz, że mindfulness nie jest metodą, którą chcesz się realizować – nie ma powodu, by to robić. To nie jest złote remedium na wszystko – w psychologii nie ma takich magicznych środków. Niektórzy bardziej skorzystają na wdrożeniu zasad zdrowego trybu życia. Odpowiednia dieta, sen i ćwiczenia fizyczne to często lepszy pomysł niż alternatywne metody, choć one też mają swoje zalety.
Jeśli jednak wierzysz w to, że mindfulness może Ci pomóc i faktycznie zaczniesz koncentrować się na tym, co dzieje się w Tobie i wokół Ciebie – to bardzo skuteczna metoda, która pozwala na poprawienie poziomu życia w dosyć przyjaznych, wygodnych i bezpiecznych warunkach.
